تجلی قران و حدیث در شعر مولانا

موضوع : تجلی قران و حدیث در شعر مولانا

توضیح : این فایل به صورت ورد و اماده چاپ می باشد

 چكيده
  آنچه نگارش شده پژوهشي است درباره ي بازنمايي جلوه هايي از قرآن و حديث در شعر مولانا كه در سه بخش تدوين شده است
در بخش  نخست از مسائلي چون زمينه هاي اثرپذيري  شعر فارسي از قرآن و حديث، پيشينه ي آن ، تحول و تكامل آن، موافقت و مخالفت با آن،شيوه هاي پيدا و پنهان آن، تفنّن گرايي با آن و...بحث شده است.
در بخش دوم شيوه ها و گونه هاي اثرپذيري از قرآن و حديث را با نام هايي چون اثرپذيري واژگاني گزاره اي، گزارشي،تأويلي،تفسيري،تصويري، ساختاري و ...آورده شده است .
دربخش سوم نمونه هايي ازبهره گيري ها واثرپذيري هاي مولانا ازآغازتا پايان سده هشتم گردآوري شده است و سعي شده تا نمونه ها متنوع و نكته آموز باشند.
درباره ي حديث هاي كتاب كه  بيشتر آن ها ازمآخذ معروف و معتبر گرفته شده است گفتني است كه شايد پاره اي از آن ها از ديدگاه حديث شناسي امّا و اگرهايي داشته و يا مجعول باشند.
اما آنچه بيشتر حايزاهميّت است اينكه سخنورساختارقرآني يا حديثي را به عنوان نمونه و سرمشقي پيش چشم مي گيرد و سخن خود را در ساخت و بافتي مي پردازد كه با آ‌ن همخوان باشد نمونه را مي توان از مثنوي مولوي نام برد كه روساخت آن با روساخت قرآن مجيد همخواني هايي دارد .
به عبارت ديگرهمانگونه كه به ظاهرآيه هاي قرآن بريده بريده مي نمايدامّا درباطن پيوندي ژرف وشگرف دارند و آن را كسي در مي يابد كه با قرآن انس گرفته و با جان و دل وتقوا به حريم حرمت قرآن اذن دخول يافته است . مثنوي معنوي نيز كتابي است كه به ظاهر از نظمي بهنجار و پيوندي استوار تهي است و چه بسا كساني كه آن را مجموعه اي ازمطالب پراكنده مي دانند امّا آنكس كه به مثوي خو گيرد ميان آن مطالب پريشان پيوندي پنهاني مي يابد كه محور اصلي آن تداعي شگرف مولانا است .
 به نام حق
درآمد
 آنچه نگارش شده پژوهشي است درباره ي بازنمايي جلوه هايي ازقرآن وحديث در شعر مولانا كه دربخش نخست ازمسائلي چون زمينه هاي اثر پذيري شعر فارسي ازقرآن وحديث،پيشينه ي آن،تحول آن،شيوه هاي پيدا و پنهان آن ، تفنن گرايي با آن و ... سخن گفته شده است دربخش دوم،شيوه ها وگونه هاي اثرپذيري ازقرآن وحديث را به شيوه اي نو وگسترده با نام هايي چون اثرپذيري واژگاني ،گزاره اي ، گزارشي، تفسيري،ساختاري و... پرداخته شده است .
در بخش سوم نمونه هايي از بهره گيري ها و اثر پذيري هاي مولانا آورده شده و سعي شده است  تا نمونه ها متنوع و نكته آموز باشند.
درباره ي حديث هاي كتاب كه از مآخذ معروف و معتبر گرفته شده اين نكته گفتني است كه شايد پاره اي ازآن ها ازديدگاه حديث شناسي امّا واگرهايي داشته باشندو يا مجعول بنمايند.
اين حديث ها زبانزد شاعران بوده ونكته هاي نغزونيكورا ازاحاديث وروايات برمي گرفته اند و در واقع در اين اثر پذيري ها تنها به معني ومضمون توجّه دارند نه به سلسله ي سندها.
اين پيشگفتار را همين جا پايان مي دهم و به زمينه هاي اثر پذيري مولانا از قرآن و حديث مي پردازم.
بخش اول
پيشينه ي تحقيق
شعر شاعر، آئينه اي است كه شخصيّت و منش او را نشان مي دهد و دانسته ها و آموخته هاي شاعر به  فراواني  در سروده هاي او مجال نمايش مي يابد و دست مايه ي نكته پردازيها ونگارگري هاي او مي گردد، از اينجا است كه ما در سروده هاي شاعر كه بافته ها وتافته هاي كارگاه عاطفه و خيال اويند مايه هاي فراواني از اسطوره، تاريخ، طب،فلسفه و .. مي بينيم. بنابراين اگر شاعري از قرآن و حديث آگاهي هايي داشته باشد، بازتاب جلوه هايي از آن ها در سروده هاي او بس طبيعي خواهد بود .
   آغاز شعر فارسي از اوايل سده ي سوم پيشتر نمي رود. در اين زمان است كه ادب فارسي تازه به راه مي افتد؛كساني چون حنظله ي بادغيسي،محمّدبن وصيف،ابوحفص سغدي،فيروز مشرقي و... دست اورا مي گيرند و شيوه ي رفتن مي آموزند آنچنان كه درآغازسده ي چهارم به بلوغ خود مي رسد.
 در اين روزگاركه شعرفارسي به بلوغ و رسيدگي مي رسد تقريباٌ در سراسر ايران فرهنگ اسلام كه خود برخاسته ازقرآن و حديث بود ، ريشه دوانده و با روح و خوي ايراني هم  سمت و سو شده  بود . از سوي  ديگر، همراه گسترش فرهنگ اسلام ، زبان عربي  در ايران چنان گسترش يافت كه زبا ن  بومي ايرانيان را زبون خويش ساخت و به ويژه در مكتب  و مدرسه و مسجد و دربار و درميان اهل  كتاب و قلم
فهرست مطالب
چکیده 3
درآمد 5
بخش اول: پيشينه ي اثر پذيري شاعران فارسي
از قرآن و حديث 6
بخش دوم : شيوه ها و گونه هاي اثرپذيري از
قرآن و حديث
 1-  اثرپذيري واژگاني 14
   الف) وام گيري 14
   ب  ) ترجمه 15
   ج   ) برآيند سازي15
2- اثرپذيري گزاره اي 18 
  الف ) اقتباس و تضمين 18
  ب   ) حل 18
3- اثرپذيري گزارشي
  الف ) ترجمه 19
  ب   ) تفسير20
4- اثر پذيري الهامي- بنيادي 21
5- اثرپذيري تلميحي 22
6- اثرپذيري تأويلي 23
7- اثرپذيري ساختاري سبكس 24
بخش سوم: ملّاي روم و نمونه هايي از تجلّي
قرآن و حديث در سروده هاي او25
منابع و مآخذ   33