سیستم های اطلاعات بیمارستان

مقدمه :
در دنياي امروز به سبب مسائل و مشكلاتي كه در اثر حجم زياد فعاليتها پيش آمده ،  نياز به اطلاعات و آمار وارقام در تصميمات مديريتي بيش از پيش احساس ميشود و در واقع بايد گفت بدون داشتن اطلاعات و آمار ، تصميم گيري و مشكل گشايي امكان پذير نيست
در حقيقت اين وجود اطلاعات است كه باعث كاهش هزينه ها و در نتيجه افزايش سود سازمانها ميشود .
اما علاوه بر وسعت اطلاعات ، نحوه دسترسي به اين اطلاعات هم بايد سريع و آسان باشد و به گونه اي نرماليزه شده باشند كه بتوانند آن موسسه را در جهت پيشرفت ياري دهند
يكي از بهترين راهاي كسب اطلاعات و نمايش آنها استغاده از سيستمهاي اطلاعاتي يا همان information systems ميباشد .سيستم هاي اطلاعاتي ميتوانند حجم عظيمي از اطلاعات را سامان داده و آن ها را در قالب هاي تكنولوژي درآورده و همچنین امکان استفاده موثر از آن ها را پدید می آورند و سپس آن ها را در اختیار مدیران قرار می دهند.
در نظام پیچیده بهداشت ودرمان نیز اطلاعات حائز اهمیت فراوانی است. در طول دهه اخیر، بسیاری از مدیران و برنامه ریزان سطوح عالی بهداشتی درمانی در هر کشوری درصدد یافتن عوامل موثر بر کیفیت درمان و میزان تاثیر آن ها می باشند و در همین راستاست که جمعی از صاحب نظران به اهمیت اطلاعات بهداشتی درمانی پی برده و تحقق شعار"ارتقای کیفیت مراقبت های بهداشتی درمانی از طریق ارتقای کیفیت اطلاعات  " را جزو اهداف اصلی خود قرار داده اند.و در واقع بايد گفت كه ديگر امروزه يك بيمارستان نمي تواند همچنان بصورت سنتي كار پروسه پرونده بستري يا سرپائي بيمار را انجام دهد. پائين آوردن زمان پذيرش ، زمان ترخيص ، زمان انتقال بيمار ، زمان ORDER نويسي و درخواستهاي پاراكلينيكي ، زمان اخذ جوابها ، زمان مراجعه به اطلاعات قبلي پرونده ، بالا بردن ميزان دقت در درج اطلاعات و درخواستها كه در حالت دستي ناخوانا و ... هست ، تسريع ارتباطات بين بخشي و در نهايت بالابردن ميزان رضايت بيمار ، ارائه خدمات بهتر ، دريافت آمار و گزارشات روزانه و زماني ، اطلاع از وضعيت درآمد و هزينه بيمارستان ، تعديل نيروها و غيره مسائلي هستند كه نياز بيمارستان را به يك سيستم اطلاعاتي بيمارستاني (HIS) دو چندان مي كنند.
بطور كلي اهداف يك سيستم اطلاعات بيمارستاني را ميتوان در بهبود كيفيت سرويس هاي مراقبت از بيمار ، حمايت از تحقيقات و پژوهش هاي علمي و حمايت از آموزش خلاصه كرد.
سيستم هاي اطلاعات بيمارستاني
هدف یک سیستم جامع اطلاعات بیمارستانی به کارگیری کامپیوتر ها و تجهیزات ارتباطی به منظور گردآوری، ذخیره سازی ، پردازش، بازیابی و انتقال اطلاعات مدیریتی و همچنین اطلاعات مراقبتی به تمام بیمارستان هایی است که فعالیت های مرتبط دارند و نیز برآورده ساختن نیازهای کاری تمام کاربران مجاز سیستم می باشد.
در زير دو نمونه از تعاريفي كه تاكنون براي سيستم هاي اطلاعات بيمارستاني آورده شده ، ذكر شده :
 به نقل از wikipedia يك سيستم اطلاعاتي بيمارستاني يعني:
A hospital information system (HIS), variously also called clinical information system (CIS) is a comprehensive, integrated information system designed to manage the administrative, financial and clinical aspects of a hospital.
تعریف collen  از HIS :
هدف از يک HIS،  استفاده از کامپيوتر و وسايل ارتباطي براي جمعآوري، ذخيره، پردازش، بازيابي و ارتباط دادن مراقبت بيمار و اطلاعات اداري براي تمامي فعاليتهاي مربوط به بيمارستان می باشد  تا بدین طریق بتوانیم ملزومات عملياتي کاربران مجاز را  ارضاء کنيم.
وبطور كلي ميتوان گفت منظور از يك HIS مطلوب اين است كه :
دريک سيستم اطلاعات بيمارستاني خوب، داده‌ها بايد به‌صورت منسجم در پايگاه داده‌ها ذخيره شوند. و در دسترس کاربران مجاز، در محل و در زماني که داده‌ها مورد نياز است، و با فرمتي که با نيازهاي خاص کاربر، منطبق باشد، قرار داده شوند.
و ميتوان نتيجه گرفت كه وظيفه يك HIS در واقع پشتيباني از فعاليت هاي بيمارستان در سطوح كاربردي ، تاكتيكي و استراتژيك ميباشد
براي شروع ،ابتدا خلاصه اي از تاريخچه HIS را بيان ميكنيم و در ادامه به ويژگي ها ، مزايا و چگونگي ايجاد آن ميپردازيم
در سال 1960 اولين استفاده ها از كامپيوتر  در بيمارستانها به عمل آمد. در اين سالها از كامپيوتر ها بيشتر به منظور بازپرداخت كردن هزينه ها و اتوماتيك كردن گزارش آزمايشهايي با حجم بالا ، استفاده ميشد.اين عمليات تنها محدود به استفاده از يك كامپيوتر يا حداكثر دو كامپيوتر  بود كه از طريق ترمينال dumb به يكديگر متصل بودند
سپس در اواسط دهه1980 تغييرات تكنولوژي و استفاده از رايانه در بيمارستان ها بصورت وسيعي رايج شد و از آن  به منظور کاهش هزینه ها و افزايش بازدهي بيمارستان استفاده شد
و سرانجام از سال 2000 تا كنون استفاده از كامپيوتر ها بطور وسيعي در جهت كاهش هزينه ها، خطا ، سرعت بخشيدن به مراقبت و ترخيص بيماران رايج شده است
همانطور كه از جملات بالا ميتوان متوجه شد آنچه كه مهمترين بخش سيستم هاي اطلاعاتي بيمارستاني را تشكيل ميدهد در واقع كامپيوتر ها هستند
چنانچه بخواهيم بعضي از مزاياي استفاه از رايانه در بيمارستانها را ذكر كنيم ، ميتوان به موارد زير اشاره كرد:
1-    پذيرش و مرخص كردن( Admission & Discharge)
براي تحقق اين امر ميتوان با طراحي يك ماژول در نرم افزار اطلاعات بيمارستاني در رايانه اموري مانند پذيرش ، مرخص كردن و انتقال بيمار (ADT=Admit/Discharge/Transfer) را انجام داد و در حقيقت وظيفه اين ماژول اينست كه اطلاعات پزشكي و فرمهاي پايه و دموگرافي و بيمه بيمار را جهت آمارگيري بعدي ذخيره كند
2-    ثبت سفارشات(order entry)
به منظور جلوگيري از اشتباه، افزايش بازدهي و دقت و جبران هزينه‌ها و انجام آزمايشات و پروسه‌هاي درماني از برنامه order-entry در كامپيوتر استفاده شد. از مهمترين اهداف اصلي اين برنامه ها ميتوان به افزايش ميزان پذيرش در بيمارستانها اشاره كرد
3-    مشاهده نتايج(Results Review)
افزايش دقت در بازیابی اطلاعات و نيز دسترسي به اطلاعات بيمارو مشاهده نتایج آزمایشات بدون نیاز به دسترس بودن پرونده کاغذی از مهترين مزاياي اين روش ميباشد و يكي از مزاياي كامپيوتري شدن اين بخش مشاهده نتايج بصورت real-time ميباشد
4-    كاربردهاي مستقل
 كاربردهاي ديگري كه ميتوانند باعث بهتر شدن در كيفيت مراقبت از بيمار شوند .مانند آزمايشگاه  Catheterization ، ICU ، تست عملكرد ريه  ، تفسیر تشخیصی الكتروكارديوگرام  ،  تصوير برداري هسته‌اي و .... که مستقل از سیستم اطلاعاتی بیمارستان اجرا می شدند.
فهرست مطالب
مقدمه :    2
سيستم هاي اطلاعات بيمارستاني    3
تعریف collen  از HIS :    3
سيستمهای يک‌پارچه(monolithic systems)    15
معایب :    16
سيستم‌هاي تکاملي- نوع I    16
سيستم‌هاي تکاملي- نوع II    17
سيستم‌هاي توزيع شده (distributed) يا Composable :    17
كاربردهاي مجزا :    18
بسترسخت افزاري و شبكه :    19
بستر نرم افزاري :    19
داشتن يك HIS در انحصار دانشگاه و بيمارستان :    20
منابع:    24