مباني نظري و پيشينه پژوهش مدیریت کلاس

2-1مقدمه

توانايي اداره کلاس و ايجاد رفتار مطلوب در دانش‌آموزان، بخشي مهم از کار معلم در کلاس و زمينه مناسب براي يادگيري است. به نظرمي رسد معلم براي اداره مطلوب کلاس به دو مهارت نياز دارد : 1- برقراري ارتباط موثر و مثبت با دانش‌آموزان 2- مديريت کلاس اين دو مهارت باعث تسهيل امر آموزش و کاهش رفتارهاي نامطلوب در دانش‌آموزان مي‌شود. جو کلاس در هرشرايط بر نگرش دانش‌آموزان نسبت به مدرسه، مطالعه، تحصيل و حتي خود پنداري آنان تاثير مي‌گذارد (کديور، 1382، 227). ارتباط مناسب ميان معلم و دانش‌آموز، اغلب محور اثر بخشي معلم است. ارتباط مفيد مستلزم آن است که معلمان از شناخت لازم وجامع هم نسبت به موضوع درسي وهم نسبت به دانش‌آموزان خويش برخوردار باشند، چنين امري برايجاد يک پل ارتباطي بين دانش‌آموزان و موضوع درسي کمک مي‌كند، معلمان را نيز قادر مي‌سازد که موضوع درسي را به شاگردان خويش تفهيم کنند. برعکس ارتباط سطحي و ضعيف ميان معلم و دانش‌آموز موجب مي‌شود که حتي يادگيري مطالب ساده نيز ميسرنباشد. بنابراين روابط مبتني بر محبت، احترام و باور متقابل ميان معلم و دانش‌آموز مي‌تواند بر ميزان انگيزه دانش‌آموز تاثير گذارد. مديريت کلاس درس به مفهوم ايجاد شرايط لازم براي تحقق يادگيري است و بر اين اساس مي‌توان گفت که مهارتهاي مديريت کلاس زير بناي کل موفقيت درتدريس است. اين امر در کلاس‌هاي درس مدارس ايران که مملو از دانش‌آموزان است، ازاهميت خاصي برخوردار است. براي اعمال مديريت بر کلاس درس و ايجاد شرايط بهينه براي يادگيري، خود معلم بايد فردي کارا باشد تا از مهارتهاي مديريت کلاس درس بهره بگيرد. و لازم است که معلمان با شيوه‌هاي مديريت کلاس و مهارت‌هاي ارتباط با دانش‌آموز آشنا بوده، برحسب موقعيت و فضاي کلاس آن را به نحو مطلوب به کار ببندند. 2-2 مباني نظري تحقيق 2-2-1تعاريف مديريت کلاس با توجه به گستردگي مفهوم مديريت، تعاريف مختلفي از آن ارائه شده است که مي‌توان گفت از لحاظ تاکيد بر روي جنبه‌هاي مختلف کلاس درس متفاوت هستند. برخي تعاريف، مديريت کلاس را هم معنا با واژه انضباط توصيف کرده‌اند. چنانکه به بيان کوهن - Kohn (1996) مفهوم مديريت آنچنان که در دنياي اقتصاد بکار ميرود بيانگر نقش سرپرستي وکنترل کننده درارتباط با کارکنان است؛ ازاين رو مي‌توان با کمي‌تسامح اين تعريف را در مديريت آموزش و کلاس درس به کاربرد. مديريت کلاس بيشتر يک برنامه انضباطي است که شامل باورها و ارزشها ي معلم، راجع به انضباط ميشود (دنيس مور، 2003). همچنين دويل - Doule (1986) مديريت کلاس را ايجاد و حفظ نظم اجتماعي، به منظور آرامش و يادگيري بهتر تعريف ميکند. به بيان او اين واژه با اندک خوش بيني برابر با انضباط است « درمان بدرفتاري‌ها و اختلالاتي که درمحيط آموزش رخ ميدهد » (زاکرمن، 2000). ولفگانگ و گليکمن دريک تعريف جامع از مديريت کلاس آن را داراي سه جنبه اساسي مي‌دانند؛ به گفته آنها مديريت کلاس، کليه تلاشهاي معلم براي سرپرستي فعاليتهاي کلاس است که شامل تعاملات اجتماعي، رفتار دانش‌آموزان ويادگيري است؛ بنابراين مديريت کلاس، انضباط را در بر مي‌گيرد ولي محدود به آن نيست (مارتين، 1996). مديريت کلاس شامل اقداماتي است که معلم براي ايجاد نظم، درگير کردن دانش‌آموزان يا جلب مشارکت آنان انجام مي‌دهد. براي مثال دوک ...