ابـن خلـدون

تحقيق ابـن خلـدون
 متشکل از 13 صفحه ، در قالب word  قابل ويرايش و اماده پرينت

بخشی از محتوا ::
علامه ي مغرب عبدالرحمن بن محمد معروف به ابن خلدون مي پردازيم. او در سال 732 هجري در تونس متولد گرديد و در سال 808 هجري از دنيا رفت. جدش خالد بن عثمان بود و به رسم متداول احترام در مغرب، با افزودن « واو و نون » به آخر اسم به ابن خلدون مشهور گرديد.
در كودكي قرآن را در نزد پدرش كه اولين معلم او بود، آموخت. ضمن آنكه در محضر برخي از دانشمندان آن دوران تلمذ نمود كه به نام ايشان و مهم ترين كتاب هاي فرا گرفته در محضرشان اشاره كرده است، اما به سبب هجرت دانشمندان و ادباء از تونس به جهت انتشار وبا در سال 750 هجري به شكلي زود هنگام در هجده سالگي از تحصيل باز ماند. از اين رو به كارهاي عمومي و سياست در كنار استمرار بر مطالعه، نگارش و آموزش پرداخت. اولين كار او سمت « كتابت العلامه » يا ديوان رسائل در تونس بود. سپس عهده دار مناصب گوناگوني در مناطق مختلفي شد و در كوران دسيسه هايي قرار گرفت كه گاه خود نيز در آنها مشاركت مي نمود.
برخي از مورخان بر اين باورند كه ابن خلدون فرزند زمانه ي خويش است. لذا جايز نيست كه ما او را قهرماني جدا از شرايط زمانه و ميراث فكري عصرش در نظر آوريم. بنا بر اعتقاد ايشان، او از كوشش هاي مورخان پيشين به ويژه زماني كه انديشه ي تاريخي را از اتكا بر ( صرف ) امر منقول خارج ساخته و به افق هايي از چند فرهنگ در تمدن هاي بشري پيوند مي دهد، بهره برده است. چه آنكه تعليل عقلي از منابع تاريخي از دوران مسعودي موجود است. [1]
ما مخالف اين بيان به شكل عام آن هستيم. با اين باور كه عبدالرحمن بن خلدون پديده اي فراتر از دوران خود بوده است. او در چهارچوب عصر خويش خوش درخشيد و بسان درخشش خورشيدي پيش از غروب مرحله اي از مراحل تمدن بود. لذا با نظر علامه مالك بن نبي موافقيم كه عصر ابن خلدون در سطح او نبوده است. چه اگر اين امر محقق مي گرديد، مقدمه ي ابن خلدون به نقطه ي عطفي در مسير ايجاد فرهنگ اسلامي مبدل مي گشت.
دوران ابن خلدون شاهد سقوط آخرين دولت بزرگ مغربي و اندلسي بود. و آن دولت موحدان بود كه به توسط مهدي بن تومرت ( از نظر فكري ) و عبدالمؤمن بن علي ( از نظر سياسي ) پيش از نيمه ي سده ي ششم هجري تاسيس شده و به سه دولت تقسيم شده بود:
حفصي ها در افريقا ( تونس ) بنو عبدالواد ( بنو زيان ) در الجزاير بنو مرين در مغرب اقصي.
عصر ابن خلدون مانند عصر ابن حزم اندلسي در سده ي پنجم هجري، دوران دسيسه ها و چند دستگي هايي است كه او را ناچار به وارد شدن در آن ساخت. و البته اين مدعا منجر به انكار تاثير پذيري ابن خلدون از برخي از مورخان مسلمان پيش از خود كه داراي انديشه هاي متكاملي در تفسير تاريخ بودند، نمي شود. در راس ايشان كه ابن خلدون ابن حزم اندلسي قرار دارد كه ابن خلدون برغم عدم تصريح از او نقل نموده و بر آثارش اعتماد كرده است.
برخي مثال هاي تاريخي ابن خلدون به جهت بيان « اشتباهات و پندارهاي واهي مورخان و بيان علت آن » از دايرة المعارف « الفصل » ابن حزم اقتباس شده است. ضمن آنكه ابن خلدون از نقد ابن حزم بر اين اشتباهات و اوهام نيز استفاده كرده است.
مقايسه ي نوشته ي ابن حزم در نقد تورات در كتاب علمي « و قابل ويرايش و اماده پرينت مي باشد